پیش بینی سه روز سرد و پربارش برای ایران

پیش‌بینی سازمان هواشناسی كشور از تحلیل نقشه‌های هواشناسی نشان می‌دهد دوشنبه (8 دی‌ماه) میانگین كمینه دمای 14 استان صفر و كمتر از آن خواهد بود. این شرایط سه‌شنبه (9 دی‌ماه) و چهارشنبه (10 دی‌ماه) به ترتیب برای 23 استان سپس در 25 استان پیش‌بینی شده است.

سه روز سرد برای ایران؛ اولین سكانس از سناریوی بارش‌های نرمال زمستانه در دی‌ماه

ایران در آستانه ورود موجی سرما قرار دارد و همزمان با تشدید فعالیت سامانه بارشی روبروست. به نظر می‌رسد اولین سكانس از سناریوی بارش‌های نرمال زمستانه حداقل در بعضی مناطق محقق شده است. در ماه‌های گذشته، احد وظیفه - رئیس مركز ملی اقلیم و مدیریت بحران سازمان هواشناسی - گفته بود كه شبیه‌سازی و پیش‌بینی مدل‌های عددی نشان می‌دهد كه بارش در فصل زمستان به شرایط نرمال میل می‌كند.

ایران طی پنج سال اخیر با خشكسالی پی در پی رو‌به‌رو بوده است. در حالی كه در سال‌های اخیر، میانگین بارش به‌شدت منفی بود، حالا داده‌های هواشناسی نشان می‌دهد تا 6 مهر در سال آبی جاری (مهر 1404 تا مهر 1405) كشور به‌طور میانگین 62.7 میلیمتر بارش دریافت كرده كه این میزان تنها 2.4 درصد نسبت به میانگین بلند مدت كمتر است.

میانگین دمای سال زراعی جاری (مهر 1404 - 1405) تا 6 دی‌ماه نیز با وجود گذر فصل پاییز و ورود به زمستان، همچنان گرم‌تر از میانگین بلند مدت است، به طوری كه میانگین دمای این مدت كشور 15.3 درجه سانتیگراد و 1.1 درجه سانتیگراد بیشتر از میانگین بلند مدت است.

بر اثر افزایش میانگین دما طی سال‌های اخیر، یخچال‌های باستانی از بین رفته و رودخانه‌های شمال كشور به‌تدریج در حال تبدیل شدن به رودخانه‌های فصلی هستند بنابراین حتی با گذران یك زمستان پربارش، تنش آبی به‌ویژه خشكسالی هیدرولوژیك، ادامه خواهد داشت.

فعالیت سامانه بارشی كه وارد كشور شده است، به‌ویژه در مناطق سردسیر به‌صورت برف خواهد بود. در این شرایط اگرچه چالش‌های شرایط نامطلوب منابع آب به طور كامل رفع نمی‌شود، زمینه ذخیره منابع و ارتقای شرایط آبی را فراهم می‌كند؛ شرایطی كه البته در صورت نبود آمادگی، می‌تواند به سبب احتمال انسداد مسیر‌های روستایی و عدم مدیریت مصرف انرژی به بحران محلی یا زیرساختی منجر شود.

صادق ضیاییان - رئیس مركز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا - گفته است كه از روز دوشنبه (8 آذرماه) با ریزش هوای سرد قطبی از شمال غرب كشور، استان‌های شمال غرب كاهش دما را تجربه می‌كنند. این افت دما در روز سه‌شنبه به نیمه شمالی كشور گسترش می‌یابد و صبح روز چهارشنبه به اوج خود می‌رسد، به‌طوری كه تقریباً اغلب مناطق كشور كاهش دما را احساس خواهند كرد.

پیش‌بینی كمینه دمای منفی در 14 استان برای دوشنبه

بر اساس پیش‌بینی ظهر یكشنبه (7 دی‌ماه) سازمان هواشناسی كشور، دمای 14 استان دوشنبه (8 دی‌ماه) صفر یا كم‌تر است. كمینه دمای شهر‌های تبریز 8- درجه، ارومیه 8- درجه، همدان 7- درجه، زنجان 6- درجه، اردبیل 4- درجه، قزوین 4- درجه، شهركرد 3- درجه، خرم آباد 2- درجه، ایلام 2- درجه، كرمانشاه 2- درجه، یاسوج 2- درجه، اصفهان 1- درجه، سمنان 1- درجه و سنندج 1- درجه خواهد بود. باید توجه داشت كه میانگین كمینه دمای اعلام‌شده برای شهر، حاصل متوسط كمینه دمای همه نقاط آن است بنابراین در برخی نقاط به‌ویژه در كلانشهرها، دما می‌تواند از این عدد كمتر هم باشد.

روز دوشنبه (8 دی‌ماه) بارش‌ها در آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، كردستان، كرمانشاه، لرستان، ایلام، شمال و شرق خوزستان، چهارمحال و بختیاری، كهگیلویه و بویراحمد، جنوب فارس، جنوب بوشهر، كرمان، هرمزگان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی ادامه خواهد داشت.

سه‌شنبه؛ روز سرد دی‌ماه

به گفته ضیاییان كاهش دما در برخی نقاط نیمه شمالی كشور می‌تواند به صورت نقطه‌ای و نسبت به شنبه (6 دی‌ماه) حدود 10 تا 12 درجه سانتیگراد باشد كه بر اساس پیش‌بینی سازمان هواشناسی سه‌شنبه (9 دی‌ماه) نسبت به دوشنبه، در بعضی مراكز استان‌ها كمی سردتر خواهد شد.

سه‌شنبه (9 دی‌ماه) 23 استان دمای صفر یا منفی را تجربه خواهند كرد. كمینه دمای میانگین این روز در شهر‌های شهركرد 15- درجه، زنجان 12- درجه، ارومیه 11- درجه، سنندج 10- درجه، همدان 10- درجه، تبریز 9- درجه، ایلام 8- درجه، اراك به 7- درجه، خرم آباد 7- درجه، كرمانشاه 7- درجه، قزوین 6- درجه، یاسوج 6- درجه، كرج 5- درجه، اردبیل 4- درجه، بجنورد 4- درجه، بیرجند 3 - درجه، تهران 3- درجه، قم 3- درجه، كرمان 3- درجه، اصفهان 2- درجه، سمنان 2- درجه، شیراز 2- درجه، یزد 2- درجه، گرگان صفر درجه و مشهد صفر درجه كاهش می‌یابد بنابراین سه‌شنبه در برخی مناطق با كاهش قابل توجه نسبت دوشنبه رو‌به‌رو می‌شود.

موج سرمای گذرا بر تن 25 استان طی چهارشنبه

اگرچه پیش‌بینی هواشناسی به سبب نسبیت این علم، با احتمال روبروست، اما نقشه‌های همدیدی و آینده‌نگری نشان می‌دهد چهارشنبه (10 دی‌ماه) كمینه دمای میانگین 25 مركز استان به صفر و كمتر از صفر می‌رسد. به گفته ضیاییان افت دما در روز سه‌شنبه به نیمه شمالی كشور گسترش می‌یابد و صبح روز چهارشنبه به اوج خود می‌رسد؛ به‌طوری كه تقریباً اغلب مناطق كشور كاهش دما را احساس خواهند كرد.

با این وجود به گفته رئیس مركز ملی پیش‌بینی و مدیریت بحران مخاطرات وضع هوا، ویژگی مهم این موج سرما، گذرا بودن آن است، به‌طوری كه پس از صبح چهارشنبه كه بیشترین كاهش دما اتفاق می‌افتد، روند افزایش دما آغاز می‌شود و دما به تدریج به شرایط نرمال بازمی‌گردد بنابراین میانگین كمینه دمای بعضی استان‌ها، چهارشنبه كمتر از سه‌شنبه و پس از صبح سرد چهارشنبه، از سرمای هوا كاسته می‌شود.

طی روز چهارشنبه (10 دی‌ماه) 25 مركز استان دمای صفر یا منفی را تجربه خواهند كرد. به طوری كه كمینه دمای میانگین این روز در شهر‌های شهركرد 14- درجه، زنجان 9- درجه، ارومیه 6- درجه، یاسوج 6- درجه، اراك به 5- درجه، بجنورد 5- درجه، بیرجند 4 - درجه، اصفهان 4- درجه، تبریز 4- درجه، خرم آباد 4- درجه، كرمان 4- درجه، همدان 4- درجه، سنندج 3- درجه، قزوین 3- درجه، ایلام 2- درجه، تهران صفر درجه، زاهدان 2- درجه، سمنان 2- درجه، شیراز 2- درجه، قم 2- درجه، كرمانشاه 2- درجه، مشهد 2- درجه، اردبیل 1- درجه، كرج صفر درجه و یزد صفر خواهد بود بنابراین اگر چه استان‌های بیشتری دمای صفر و كمتر از صفر را تجربه می‌كنند، اما به سبب افزایش نسبی دما پس از صبح چهارشنبه، میانگین كمینه دما در بعضی از شهر‌ها نیز افزایش می‌یابد.

برآیند پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد ایران در آستانه یكی از مقاطع سرد زمستان جاری قرار دارد؛ موجی كه اگرچه به‌لحاظ دمایی گسترده و محسوس است، اما از نظر زمانی پایدار نخواهد بود. با این حال، شدت سرما و یخبندان در برخی نقاط، احتمال بروز اختلال در تردد، خدمات‌رسانی و مصرف انرژی را افزایش می‌دهد و ضرورت آمادگی دستگاه‌های اجرایی و مدیریت مصرف را دوچندان می‌كند.

سرما و هشدار صرفه جویی در مصرف سوخت/ بارش و آماده باش برای شرایط مخاطره آمیز

در همین راستا سازمان هواشناسی كشور نیز با صدور اطلاعیه‌ای نسبت به بارش برف و باران و رعد و برق در 27 استان و در اطلاعیه دیگری نسبت به افزایش مصرف حامل‌های انرژی هشدار داد. این سازمان با اشاره نفوذ توده هوای سرد از عرض‌های بالاتر و كاهش محسوس و شدید دمای هوا در بخش گسترده‌ای از كشور هشدار داده است اعلام كرد كه به سبب فعالیت این سامانه از روز دوشنبه (8 دی‌ماه) تا چهارشنبه (10 دی‌ماه) ادامه خواهد داشت و می‌تواند موجب افزایش مصرف حامل‌های انرژی، احتمال كاهش منابع انرژی، یخ‌زدگی سطح جاده‌های مواصلاتی و لغزندگی معابر شود.

همچنین اعلام كرد كه با تشدید سامانه بارشی و بارش برف و باران و رعد و برق تا سه‌شنبه (9 دی‌ماه) در 27 استان احتمال اختلال در ناوگان حمل و نقل، لغزندگی محور‌های مواصلاتی و انسداد گردنه‌های برف‌گیر و راه‌های روستایی در مناطق سردسیر به سبب بارش برف، احتمال قطع برق، سیلابی شدن مسیل‌ها و طغیان رودخانه‌ها، آب‌گرفتگی معابر و جاری شدن روان‌آب و... وجود دارد.

در مجموع، موج سرما و تشدید سامانه‌های بارشی، تصویری دوگانه از زمستان پیش‌رو ارائه می‌دهد كه از یك سو به ذخیره نسبی آب پس از چند خشكسالی پی در پی امید دارد و از سوی دیگر، لزوم توجه به زیرساخت در برابر تغییرات آب و هوا را یاد آوری می‌كند. شرایطی كه سازمان هواشناسی كشور نیز در پی پیش‌بینی شرایطی مخاطره‌آمیز، برای آماده‌باش دستگاه‌های مسئول برای مقابله با یك پدیده خسارت‌زا اطلاعیه صادر كرده و صرفه‌جویی در مصرف انرژی در بخش‌های خانگی و صنعتی، تمهیدات لازم برای كاهش لغزندگی معابر، جاده‌ها، عایق‌بندی مناسب لوله‌های آب انجام و از ضد یخ در رادیاتور خودرو‌ها و ماشین‌آلات كشاورزی، تنظیم دقیق دمای گلخانه‌ها و دامداری‌ها و مدیریت مصرف انرژی و... را نیز توصیه كرده است.