نماینده مجلس گفت: یارانه پنهان مانند یارانهای كه برای بنزین، آب، برق و گاز داده میشود به صورت ناعادلانه توزیع میشود و سهم دهكهای پایین جامعه از این یارانههای پنهان تقریباً هیچ است.
احمد بیگدلی نماینده مردم خدابنده و عضو كمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با بیان اینكه توزیع یارانهها چه نقدی و چه پنهان سود چندانی به اقشار ضعیف و دهكهای پایین جامعه نرسانده است، عنوان كرد: در بحث یارانهها حدود 15 سال است كه به مردم یارانه نقدی میدهیم؛ در كنار یارانههای نقدی، یكسری یارانههای پنهان هم داده میشود كه چندین برابر یارانههای نقدی است. اینكه چه كسی سود یارانههای پنهان را میبرد، بحث مفصلی است، اما مطمئناً مردم قشر ضعیف یا دهكهای یك تا 3 و 3 تا 5 بهرهمندی آنچنانی از یارانههای پنهان ندارند.
عضو كمیسیون اجتماعی مجلس با اشاره به اینكه هر ماه 20 تا 25 همت از بودجه یا درآمدهای دولت صرف پرداخت یارانه نقدی میشود؛ اضافه كرد: اساس پرداخت یارانهها این بود كه زندگی اقتصادی مردم بهتر شود؛ برای اینكه ببینیم این هدف برآورده شد است یا خیر؛ باید این 15 سال را بررسی كنیم و ببینیم قبل از پرداخت یارانه نقدی و در 15 سال پیش از این، وضعیت معیشت و زندگی اقتصادی مردم بهتر بوده یا الان؟ باید بررسی كرد آیا این یارانه تأثیری در بهتر شدن روند زندگی و معیشت مردم داشته یا خیر؟
بیگدلی گفت: واقعیت امر و چیزی كه ما كف جامعه میبینیم این است كه وضعیت اقتصادی و معیشتی مردم در این مدت هر سال بهتر نشده است؛ بنابراین مشخص است این نوع پرداخت یارانه اشتباه بوده است؛ چون به هدفی كه دنبال میكرده، نرسیده است.
نماینده مردم خدابنده با اشاره به مسیرهای پیشنهادی دیگر پرداخت یارانه به مردم، گفت: بعضاً پیشنهاد میشود كه این نوع پرداخت یارانه تبدیل به اعتبار كالا و مختص به این شود كه فرد یارانهبگیر از محل یارانه فقط كالای اساسی تهیه كند؛ كه فكر میكنم این روش از منظر قانون اساسی كمی اشكال داشته باشد؛ چراكه به نوعی دخالت در مسائل شخصی مردم به حساب میآید. یعنی وقتی این یارانه حق من از درآمدهای مملكت، از بحث هدفمندی و مسائل دیگر است، باید نحوه مدیریت آن هم دست خودم باشد.
بیگدلی ادامه داد: از طرفی رقم یارانه هم آنقدر بزرگ نیست كه كسی بتواند با آن سرمایهگذاری یا فعالیت اقتصادی كند، نهایتاً ممكن است یكی با آن كالای اساسی بخرد، دیگری آن را صرف پرداخت اجاره خانهاش كند، یكی با آن وسایل مورد نیاز زندگی و خانوادهاش را خریداری میكند؛ لذا اگر قرار است یارانه نقدی بهصورت یارانه خرید كالا به مردم پرداخت شود، باید دید محل مصرف آن كجا تعریف میشود؛ اگر محل مصرف آن نیازهای اساسی مردم مانند مسكن و پوشاك و آموزش و كالاهای اساسی باشد كه مردم همین الان هم یارانه نقدی خود را صرف همین موارد میكنند.
وی با بیان اینكه البته بحث پرداخت یارانه به صورت اعتبار كالا یك خوبی دارد، آن هم اینكه بحث تولید و سود تولیدكننده را تا حدی رونق میدهد؛ اضافه كرد:، اما در مجموع به اعتقاد من با این كارها آنچنان تغییری در زندگی و معیشت مردم ایجاد نمیشود؛ زیرا در پرداخت یارانه نقدی هم تقریبا این اتفاق میافتد؛ با این تفاوت كه در پرداخت یارانه به صورت اعتبار خرید كالا، یكسری محدودیتها ایجاد میشود كه مثلاً برای كمك به تولیدكننده داخل، مردم به سمت تولید هدایت شوند؛ در حالی كه همین الان هم یارانههای نقدی مطمئناً برای تأمین نیازهای اساسی مردم استفاده میشود و آنقدر عددی بالایی نیست كه فرد صرف سرمایهگذاری و تفریح و این قبیل موارد كند.
عضو كمیسیون اجتماعی مجلس با تأكید بر اینكه اصل كار پرداخت یارانه به مردم، كار درستی است، اما مسیر را اشتباه آمدیم، افزود: اگر پولی كه در این 15 سال صرف پرداخت یارانه نقدی شده است، صرف راهاندازی یك كارخانه مانند ایران خودرو در هر استان میشد و مثلاً 10 هزار نفر اشتغال ایجاد میكرد، سهم و فواید و ارزش افزوده آن برای مردم میبود و این میشد سهم مردم از هدفمندی یارانهها یا منابع ملی.
بیگدلی در بخش دیگر صحبتهای خود با اشاره به سهم ناچیز اقشار ضعیف و دهكهای پایین جامعه از یارانههای پنهان، عنوان كرد: یارانه پنهان مانند یارانهای كه برای بنزین، آب، برق و گاز داده میشود به صورت ناعادلانه توزیع میشود؛ زیرا آن روستایی یا قشر ضعیف مردم كه قرار بود از هدفمندی یارانهها سهم ببرد، 10 تا ماشین ندارد و معمولا این قشر یك موتور یا ماشین دارد كه مصرف ماهیانهاش از 60 لیتر بنزین هم عبور نمیكند؛ در مقابل خانوادهای داریم كه هم پدر، هم مادر و هم فرزندان خانواده یك ماشین جداگانه دارند یا مواردی سراغ داریم كه فرد چند10 ماشین دارد و به راننده سپرده كه برای او كار كند؛ با یك دو دوتای ساده معلوم است اینجا چه كسی دارد سود یارانه پنهان را میبرد.
وی با بیان اینكه در یارانهای كه به آب و برق و گاز پرداخته میشود هم هیچ وقت مصرف روستا به یك صدم مصرف این انرژیها در شهرها نمیرسد؛ ادامه داد: آیا مصرف یك روستایی با یك مهتابی با یك فرد متمول شهری كه خانهاش پر از لوستر و وسایل برقی پر مصرف است در برق یكی است؟ مطمئناً خیر؛ اگر بخواهیم از این نمونه مثالها بیاوریم؛ تا فراد میتوان مثال زد؛ نتیجهگیری نهایی همه آنها هم همین است كه سهم دهكهای پایین جامعه از یارانههای پنهان تقریباً هیچ است.