وزیر امور خارجه عمان روابط مسقط با تهران را همواره مبتنی بر صداقت، دوستی و همكاری دو جانبه دانست و اظهار داشت، برخی از اتفاقات منطقه ای نمی تواند روابط ما با ایران را تحت تاثیر قرار دهد.
به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما، یوسف بن علوی كه در گفتگویی اختصاصی با برنامه بلاقیود( بدون محدودیت) شبكه تلویزیونی بی بی سی عربی سخن می گفت، با بیان این مطلب در پاسخ به سئوالی درباره پیوستن ناگهانی كشورش به آنچه كه ائتلاف اسلامی خوانده می شود، اظهار داشت:«پیوستن یا عدم پیوستن ما به چنین ائتلافی موضوع چندان عجیبی نیست، از زمانی كه عربستان تشكیل این ائتلاف را اعلام كرد و كشورهای اسلامی را برای پیوستن بدان ترغیب نمود تا به امروز مسائل مختلفی رخ داده است. این اتفاقات در روزهای آغازین تشكیل این ائتلاف وجود نداشت، البته ما در روزهای آغازین تشكیل ائتلاف هم اعتراضی به آن نداشتیم و حتی حق اعتراض هم برای خود قائل نبودیم. حتی ما از تشكیل چنین تجمعی استقبال كرده بودیم اما روزها و ماهها گذشت و به این نتیجه رسیدیم كه وجود برخی مشكلات، نیاز به چنین ائتلافی را آشكار ساخته است. این مشكلات و این جنگ ها در حال حاضر شفاف تر و علنی تر شده اند به همین دلیل كشورهای اسلامی نیازمند تدابیر و امكاناتی هستند تا بتوان با اتكا به آن تدابیر چنین مشكلاتی را به روشی سیاسی از سر راه برداشت.»
مهم ترین بخش ها از پرسش و پاسخ خبرنگار بی بی سی عربی با یوسف بن علوی به شرح زیر است؛
- مجری: چرا كشور شما به ائتلاف زیر نظر عربستان در یمن نپیوست اما به ائتلاف اسلامی پیوست در شرایطی كه به نظر می رسد این دو ائتلاف- دست كم از نظر عربستان- مكمل همدیگرند، به ویژه اینكه ائتلاف زیر نظر عربستان در یمن به عنوان تجمعی تلقی می شود كه هدف اساسیش محدود كردن توانایی ایران در منطقه است ضمن اینكه درباره ائتلاف اسلامی هم گفته می شود در واقع ائتلافی علیه ایران است؟
- یوسف بن علوی: ممكن است آنچه كه بدان اشاره كرده اید از نگاه بسیاری از كارشناسان درست باشد اما واقعیت این است كه این ائتلاف تلاش برای حفاظت از امنیت و ثبات، برای همكاری میان كشورهای منطقه و جذب كمك كشورهای نزدیك به كشورهای منطقه وآن دسته از كشورهایی است كه به نوعی در منطقه منافعی دارند. این ائتلاف علیه هیچ كشوری نیست، بلكه ائتلافی علیه تروریسم است.
-مجری: تعریف تروریسم در ائتلاف اسلامی متفاوت است، برخی دولت اسلامی(داعش) و گروههای تندرو و رادیكال را می گویند، برخی نیز از ایران نام می برند ، برخی هم وهابیت را تروریسم می خوانند، در این میان مفهوم مورد نظر مسقط چیست؟
-بن علوی: آنچه بیش از همه معروف و ملموس است گروهها و نیروهایی هستند كه در منطقه به وجود آمده اند و با ثبات و امنیت منطقه دشمنی می كنند. مثلا در عراق داعش حضور دارد، در افغانستان القاعده حضور دارد. در واقع این گروهها به بخشی از تحولات منطقه ای تبدیل شده اند چنین تعریفی وجه مشترك بسیاری از كشورهاست، اما سیاست های سلطان نشین عمان این است كه خود را از درگیری های منطقه دور نگه دارد با این حال آماده ایم تا در راه حلها برای مشكلات، سهیم باشیم. معتقدم در حال حاضر مسائلی كه منجر به نگرانی در منطقه شده است در حال آشكار شدن و شفافیت است، حتی در موضوع یمن نیز ما با برادرانمان در حوزه خلیج(فارس) درباره چگونگی بهبود شرایط این كشور در حال رایزنی هستیم تا این كشور به كشوری امن و باثبات تبدیل شود.
-مجری: در حاشیه نشست ماه ژوئیه سران عرب در نواكشوت، شما اشاره داشتید كه در زمان بحران هر طرفی مدعی توانمندی و حقانیت و شایستگی خویش است ...... سزاوار نیست كشورهای عربی، وارد جنگ شوند؟ تفاوتی نیست كه جنگ در چه مكانی اتفاق افتاده باشد، سپس خطاب به حاضران اشاره كردید كه در حال حاضر وظیفه دارید ما را از مشكلی كه در آن قرار گرفته ایم برهانید؟ مقصود شما چه كشور یا چه شخصی بود؟ آیا اظهاراتتان متوجه ائتلاف عربستان علیه حوثی ها بود؟
- بن علوی: وقتی به اقدام مشترك عربی دل بسته ایم، باید به این نكته پی بیریم كه اقدام مشترك عربی باید قبل از پیدایش مشكلات پویا می شد،این چیزی است كه در گذشته وجود داشت، عراق در دوره صدام با ایران وارد جنگ شد؟ پس از آنكه جنگ را آغاز كرد خواستار كمك اعراب شد، مثال در این باره زیاد است در نتیجه سزاوار است اقدام مشترك عربی، قبل از بروز مشكلات نقش ایفا كند تا اعراب بتوانند بار دیگر جایگاه و توانمندی مسالمت آمیز خود را بازیابند و خود را مثل برخی كشورهای دیگر قوی بسازند. كشورهای زیادی در جهان هستند كه وارد جنگ شدند اما از تجربه جنگ بهره بردند و در مسیر درست سازندگی قرار گرفتند و در حال حاضر نیز در ثبات و آرامش زندگی می كنند.
= مجری: آیا شما طرفی را از این مقوله استثناء نمی كنی؟ آیا نظام بشار اسد را استثناء نمی كنی؟
- بن علوی: هیچ طرفی را استثناء نمی كنیم
-مجری: به چهار محور اختلافی میان عمان با كشورهای شورای همكاری خلیج(فارس) باز می گردیم، تبدیل شورای همكاری خلیج(فارس) از حالت همكاری به اتحادیه كشورهای خلیج(فارس)، موضوع یمن، موضوع سوریه و پرونده هسته ای ایران این چهار محورند. اما در موضوع یمن آیا مسقط می پذیرد تا میانجی دو طرف اصلی در این كشور باشد؟
- بن علوی: ما در این موضوع به هر دو طرف در یمن نگاه یكسانی داریم، اما مسقط هم برای خود دیدگاهی دارد، فاصله مساوی ما در میان دو طرف درگیری در یمن، گاه بر اساس نگاه هر یك از دو طرف به موضوعات مهمی چون توقف جنگ، بازگرداندن ثبات، حل مسالمت آمیز اختلافات به گونه ای كه دست كم كف حقوق مردم یمن مراعات شود كم یا زیاد می شود.
- مجری: آیا عربستان از اینكه مسقط در عملیات توفان قاطعیت و ائتلاف عربی حاضر نشد عصبانی نیست؟
- بن علوی: این مسائل سیاست كلی و اساس اندیشه ماست، همه دوستان ما در خلیج(فارس) هم از این سیاست ما آگاهندئ، حتی آنان قبل از آنكه جنگی در منطقه رخ دهد این اندیشه مسقط را می دانستند و سیاست ما نیز تغییر نكرده است.
- مجری: منشور شورای همكاری خلیج(فارس) بر این موضوع اشاره دارد كه هر كشور عضو حق دارد سیاست های كلی خود را تنظیم كند، اما مباحثی درباره عربستان و ایران در منطقه وجود دارد، برخی كشورها عربستان را به دلیل برخی موضعگیری هایش علیه ایران به اتهاماتی چون پناه دادن به تروریسم و حمایت از تروریسم متهم می كنند، اگر چه سلطان نشین عمان این اتهام را مطرح نكرده است اما در اولین سفر دوره ای ملك سلمان به كشورهای منطقه كه ژانویه دو هزار و پانزده اتفاق افتاده بود شاهد بودیم كه او كشور شما را در سفرش جای نداده بود؟
-بن علوی: استثناء شدن مسقط از آن سفر دلیل سیاسی نداشت، استثناء شدن سفر به مسقط ، به عواملی ارتباط داشت كه فقط به سلطان نشین عمان مرتبط است و حتی به عربستان هم ارتباطی ندارد. شرایط عمومی ما آن زمان مناسب نبود و دوستان ما در عربستان هم این را می دانستند. پیش از آن سفر، خادم الحرمین با هیئت عمانی در كنفرانس بحرین گفتگو كرده بود . ما در هر زمانی از سفر ملك سلمان استقبال می كنیم ، این خاندان را ما از خود می دانیم.
-مجری: ایران نگاه خاصی به سلطان نشین عمان دارد، مسقط در مذاكرات غیر علنی ایران با پنج به علاوه یك نقش میانجی را ایفا كرده بود، آیا این خبر درست است؟
-بن علوی: مراحلی از مذاكرات ایران و پنج به علاوه یك علنی و مراحلی هم غیر علنی بود.
- مجری: چرا میانجیگری سری؟
- بن علوی: نگفتم سری بلكه گفتم غیر علنی، زیرا دو طرف سالها با هم دیدار نداشتند، میانشان مشكلات پیچیده و اختلافات عمیقی بود. اختلافاتی كه می گویم در حد اختلافات خفیف میان یك فرد با همسایه اش نبود كه بتوان با یك نشست آن را حل كرد.
- آیا این حركت شما با سیاست پرهیز مسقط از ورود به برخی اختلافات در تضاد نیست؟
- بن علوی: سیاست ما در پرهیز از ورود به برخی مشكلات، زمانی است كه ورود به این حیطه اقدامی منفی تلقی شود، بی طرفی منفی در سیاست ما جایی ندارد، اما سلطان نشین عمان نیز در این موضوع منافع اساسی داشت.
- مجری: منافع شما چه بود؟
- بن علوی: ما بخشی از این منطقه هستیم و خواستار امنیت و ثبات منطقه ایم، نمی خواهیم منطقه بیش از این با بحران و جنگ روبرو شود.
- مجری: برخی از كشورهای شورای همكاری اگر چه در آغاز، از توافق هسته ای میان ایران و غرب استقبال كرده بودند اما بعدا مدعی شدند آمریكا كشورهای حوزه خلیج(فارس) را رها كرده است، و چه بسا توافقی كه با ایران شد در میان مدت و بلند مدت به زیان آمریكا تمام شود؟
- بن علوی: آنچه كه ما می دانیم، اظهارات شما را تایید نمی كند، ما می دانیم روابط دوجانبه و جمعی منطقه با آمریكا بسیار قوی است و حتی ممكن است بتوان مدعی شد این روابط از روابط آمریكا با ناتو هم قوی تر است. كافیست به این نكته اشاره كنم كه مدت زمانی آمریكا معالجه چهل هزار بیمار موجود در كشورهای منطقه را بر عهده گرفته بود. این اقدام با هدف كمك به كشورهای شورای همكاری خلیج (فارس) انجام شده بود.
-مجری: در موضوع یمن اظهار داشتید، آماده اید درباره تردیدهای عربستان، مبنی بر اینكه مسقط در برایر قاچاق سلاح از ایران به یمن چشم هایش را فرو بسته است، توضیح دهید، آیا چنین درخواستی را به صورت رسمی به عربستان داده اید؟
- بن علوی: آنچه را كه گفتید از اساس درست نیست، چنین اتهام های مطرح شده است اما این اتهام ها اصلا درست نیست. البته در نشست های شورای همكاری خلیج(فارس) چنین اتهاماتی مطرح نشد اما ما در این باره با دوستانمان در عربستان ، آمریكا و انگلیس صحبت كرده و به آنان گفته ایم كه چنین اتهام هایی نادرست است. برخی تلاش می كنند با تهیه چنین گزارش های بی اساسی، منافع شخصی خود را تامین كنند، شما می توانید بپذیرید كه مثلا موشكی را بر كامیونی سوار كنند، این كامیون هزار كیلومتر در سلطان نشین عمان و دو هزار كیلومتر در یمن، راه را طی كند و نتوان آن را رصد كرد؟
- یكی از روزنامه نگاران نوشت، مسقط ائتلاف زیر نظر عربستان را متهم كرده است سپتامبر سال دو هزار پانزده، منزل سفیر سلطان نشین عمان را درصنعا هدف قرار داد؟
- بن علوی: این اتفاقی بود كه رخ داد، این اتهام نیست، اما باور ما این است كه این اقدام عمدی نبود، منازل در صنعا در مجاورت هم قرار دارند، در نتیجه اگر منزلی هدف حمله باشد ممكن است منازل مجاور هم آسیب ببینند.
- مجری: شما در اكتبر سال دو هزار و پانزده و دو ماه پس از ملاقات با ولید المعلم همتای سوری خود در مسقط، دیداری از دمشق و ملاقاتی با بشار اسد رئیس جمهور سوریه داشتید؟ چرا؟
- بن علوی: سوریه كشور عربی است و ما روابطمان را با دمشق قطع نكرده ایم. اگر استناد شما به خروج سوریه از اتحادیه عرب باشد، باید بگویم این موضوع به معنی اخراج سوریه از این اتحادیه نیست بلكه عضویت دمشق در اتحادیه عرب تعلیق شده است و اگر شرایط مهیا شود بار دیگر به اتحادیه عرب باز می گردد.
- مجری: با توجه به تداوم عمر نظام كنونی سوریه، چه كسی در اتحادیه عرب می پذیرد كه این كشور بار دیگر به اتحادیه عرب بازگردد؟
- بن علوی: اگر این نظام با دشمنانش به توافق برسد شرایط مهیا می شود ، یعنی اگر میان نظام سیاسی و گروههای مسلح مخالف توافق شود باز هم این كشور باید جایگاهی در اتحادیه عرب داشته باشد.
-مجری: چرا مسقط با تبدیل شدن شورای همكاری به اتحادیه مخالفت كرد؟ در صورتی كه پنج عضو دیگر این شورا به نوعی موافقت خود را اعلام كرده بودند؟
- بن علوی: ما به تشكیل اتحادیه اعتراض نكردیم، دلایلی برای ما وجود دارد كه در حال حاضر تمایلی به حركت در این مسیر نداریم. ممكن است در آینده اتفاقات دیگری بیفتد در هر حال الان نمی توان درباره آینده سخن گفت.
- مجری: برخی كشورها از امكان شكل گیری اتحادیه كشورهای عربی منطقه ، بدون حضور مسقط خبر دادند؟
- بن علوی: این اخبار را روزنامه هایی انتشار دادند كه اصالتی ندارند.
- برخی از نزدیكان به نهادهای تصمیم گیر كه از روزنامه نگاران مطرح منطقه هستند الحاق مسقط به ائتلاف اسلامی را به روابط مثبت مسقط با تهران پیوند داده اند؟
- بن علوی: این افراد به ادعای خودشان، به نهادهای تصمیم گیر نزدیكند، این سخنان بافته ذهن آنان است و درست نیست، الحاق ما به این ائتلاف به روابط ما با برخی كشورها ارتباطی ندارد، روابط ما با ایران تا هم اكنون كه با شما صحبت می كنم، قوی ترین روابط است، ما از زمان شكل گیری انقلاب اسلامی در ایران تا به الان با این كشور اتفاق نظر داریم، روابط ما بر اساس محبت، دوستی و همكاری دوجانبه است و هم زمان در برخی مسائل اختلاف دیدگاه هم داریم. ما توجهی به برخی اختلافات میان عربستان و ایران نداریم، معتقدیم نه اختلافات عربستان با ایران دائمی است و نه اختلافات ایران با عربستان همیشگی است، اختلافات عقیده میان این دو كشور بارها آشكار و پس از مدتی حل شد، روابط ایران با عربستان در دوران ریاست جمهوری سید محمد خاتمی و مرحوم رفسنجانی بسیار خوب بود. در حال حاضر هم آنچه را كه شاهدیم، نتیجه شرایطی است كه منطقه شاهد بود. طییعی است كه كشوری با كشور دیگر در روند تعامل با اتفاقات و تحولات منطقه ای اختلاف نظر داشته باشد.
