فضای مجازی؛ فرصت و تهدید

به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، محمد رضا عرب بافرانی با حضور در برنامه گفتگوی ویژه خبری سه شنبه شب شبكه دو سیما با اشاره به اینكه با انفجار فضای مجازی مواجهیم، افزود: بر اساس پژوهش های علمی در افق 5 تا 10 سال آینده جهش نخست و در افق 20 تا 25 سال آینده جهش دوم را در فضای مجازی خواهیم داشت.

وی ادامه داد: محور جهش نخست، یكپارچه شدن خدمات در فضای مجازی است كه از یك طرف شبكه با سرعت بالای چند گیگ بر ثانیه را داریم كه به واسطه فناوری های نو ابزارهای مختلف به آن متصل هستند و از طرف دیگر فناوری های دیگر را داریم كه ابزارهای مختلف با حداقل نیاز به پردازش و امكانات سخت افزاری كار ابركامپیوتر را انجام می دهند و این شبكه به سهولت و با سرعت بالا در دسترس خواهد بود و زندگی اجتماعی افراد را بیش از پیش درگیر می كند و مانند دستیار و منشی شخص عمل خواهد كرد و هوش مصنوعی فراگیر می شود.
عرب گفت: در جهش دوم فضای مجازی كه از آن به عنوان گذر تمدنی یاد می شود روندها به سمتی است كه در آینده 25 تا 30 ساله هر 5 حس طبیعی بشر، شبیه سازی می شود و در این صورت از دست قوانین فیزیكی جهان مادی خلاص می شود و هر شیئی و پدیده ای را به اطلاعات تبدیل می كند و این موضوع بشر را تحت تاثیر قرار می دهد و زبان و مفهوم ملت و دولت و عرصه های سیاسی، بروكراسی و ادارات و مدارس تحت تاثیر كلی قرار می گیرد و نظام های فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، تربیتی و آموزشی دستخوش تغییر خواهد شد.
این عضو هیات علمی دانشگاه افزود: هنوز فهم دقیق و درستی از فضای مجازی در كشورمان وجود ندارد به همین علت سردرگم هستیم و قرارگاه مدیریت فضای مجازی كشور نقشه ای ندارد.
عرب با بیان اینكه فضای مجازی در دستور كار نیست،ادامه داد: عده ای فضای مجازی را فرصت و عده ای آن را تهدید می دانند.
وی اضافه كرد: شورای عالی فضای مجازی متناسب با تحولات این حوزه اگر در هر ساعت هم جلسه تشكیل دهد باز هم كم است.
عرب گفت: فضای مجازی فقط مربوط به وزارت ارتباطات نیست و دیگر دستگاه ها و قوا هم باید در این حوزه ورود كنند.
وی با بیان اینكه باید برای فضای مجازی قانون داشته باشیم، افزود: در كنار لایه هایی مانند زیرساختی، ابزار، محتوا، لایه نظامات اجتماعی حاكم بر فضای مجازی وجود دارد كه باید به آن پرداخت و آن را طراحی كرد اما مغفول است و نهادهای طراح در این حوزه نداریم.
این كارشناس فضای مجازی اضافه كرد: باید ابزار بومی و تحت حاكمیت خودمان داشته باشیم.


احمدرضا متین فر یكی دیگر از كارشناس فضای مجازی نیز با حضور در این برنامه با اشاره به اینكه فضای مجازی توانایی تحمیل رفتار را دارد، گفت: این فضا برای آزاد شدن انباشتی از انرژی های درونی توانایی تخلیه روحی دارد كه در فضای واقعی امكان انجام آن وجود ندارد و فضای مجازی همه خلاءهای فضای حقیقی را می تواند پر كند.
وی ادامه داد: كاربر باید اثرات مثبت فضای مجازی را به نفع خود به كار بگیرد و با اثرات منفی آن مقابله كند.
متین فر افزود:كاربر آینده باید كنش فعال و آگاه داشته باشد و گزینشگر باشد و از رسانه و فضای مجازی در راستای رشد، تعالی و ارتقای خود استفاده كند.
این عضو هیات علمی دانشگاه اضافه كرد: مهمترین، دقیق ترین، نهاد خانواده است و خصلت های ارزشی و نظام باور فرد در آن شكل می گیرد و باید برای مواجه شدن با فضاهای جدید آماده باشیم اما با فضای مجازی نهاد مقدس خانواده متزلزل شد.
وی افزود: بر اساس تحقیقات میدانی بر روی جوانان در سطح شهر تهران، به واسطه فضای مجازی در لایه فرهنگی، مدگرایی و مصرف گرایی افزایش یافت.
متین فر ادامه داد: بسترسازی برای تهاجم فرهنگی، نافرمانی مدنی، ایجاد محرك های قومی برای تبادلات فرهنگی غیرقابل كنترل كه در شبكه های پیام رسان غیربومی دامن زده می شود از دیگر تاثیرات فضای مجازی است.
وی افزود: نمی خواهیم دور خود را دیوار بكشیم اما حق ایرانی این نیست كه حكمرانی فضای مجازی دست بیگانگان باشد.
این كارشناس فضای مجازی گفت: بر اساس این پژوهش در حوزه اجتماعی ارتباط نامتعارف بین اقشار مختلف رخ داد.
وی با بیان اینكه كلینك های ترك اعتیاد اینترنت و بازی های كامپیوتری به وجود آمده است، افزود: تهدید بنیاد خانواده از دیگر مضرات كنترل نكردن فضای مجازی است كه باید در این زمینه آموزش دهیم.
متین فر با اشاره به اینكه در آینده فضای مجازی در همه ساعات انسان نفوذ دارد، گفت: حاكمیت باید بپذیرد تحول فناورانه بزرگ و مهم در حال وقوع است و باید در دستور كار نظام قرار بگیرد.
وی افزود: باید باور داشته باشیم كه باید برنامه ریزی كنیم تا تبعات این تغییر و تحولات را به نفع خودمان تمام كنیم و با تبعات منفی آن مقابله كنیم.
متین فر اضافه كرد: قوانین و مقررات در زمینه فضای مجازی بسیار ضعیف است و خلاء قانونی داریم.
وی گفت: شبكه ملی اطلاعات باید زودتر به سرانجام برسد و این حق شهروند ایرانی است كه از شبكه بومی و ملی اطلاعات استفاده كند كه كدهای اخلاقی كشورش در آن رعایت شود.
این كارشناس فضای مجازی بر لزوم ارتقای سواد مجازی تاكید و اضافه كرد: این فضا هم تهدید است و هم فرصت كه باید با آن فعالانه برخورد كنیم.